Hoewel onderzoekers hun best doen om ontbrekende gegevens te voorkomen, is het een veelvoorkomend probleem in medisch en epidemiologisch onderzoek. Hoe groot de invloed van de ontbrekende gegevens is op de studieresultaten en hoe hiermee om te gaan, is afhankelijk van de hoeveelheid aan ontbrekende gegevens en van de reden waarom de gegevens ontbreken. In deze 3-daagse cursus worden eenvoudige en geavanceerde technieken behandeld voor het evalueren en omgaan met ontbrekende gegevens binnen medisch en epidemiologisch onderzoek.
De cursus Missing data is een 3-daagse cursus waarbij theorie en practica worden afgewisseld.
De cursus wordt tweemaal per jaar aangeboden. Eenmaal in het Nederlands en eenmaal in het Engels, als onderdeel van het EpidM Winter Course programma. Alle informatie over deze Engelstalige cursus Missing data (WV81) kunt u vinden via www.epidm.nl/wintercourses.
Als bij een cursus [vol] staat, kunt u zich wel aanmelden, maar wordt u op een wachtlijst geplaatst. Zodra er een plek vrijkomt nemen we contact met u op. Op dat moment kunt u nog besluiten of u wilt deelnemen aan de cursus.
Er kunnen verschillende methoden gebruikt worden om met ontbrekende gegevens om te gaan. Eenvoudige oplossingen zijn om de missende waarden te negeren of een regressiemodel te gebruiken om de ontbrekende waarden te schatten. Er zijn ook meer geavanceerde methoden als Multipele Imputatie. Multipele Imputatie volgens de Multivariate Imputation with Chained Equations (MICE) procedure is een veelbelovende techniek die goed werkt in verschillende datasituaties met ontbrekende gegevens. Met Multipele Imputatie worden verschillende complete datasets gegenereerd. Statistische analyses moeten vervolgens in elke dataset worden uitgevoerd en resultaten worden samengevoegd met behulp van speciale rekenregels (Rubin’s Rules genoemd). Deze stappen zullen tijdens de cursus worden besproken, evenals vragen over het gebruik van verschillende methoden om met ontbrekende waarden om te gaan binnen medisch en epidemiologisch onderzoek. Verder is het belangrijk om te controleren of de imputatiestrategie succesvol was (imputatiediagnostiek). Dit zal ook tijdens de cursus worden behandeld.
Elke cursusdag begint met colleges in de ochtend gevolgd door computer practica. Tijdens de practica wordt er met eenvoudige en meer geavanceerde methoden voor missende waarden, zoals Multipele Imputatie, geoefend in SPSS en R(Studio) software. Er wordt gewerkt met echte epidemiologische en medische voorbeeld datasets.
De volgende onderwerpen komen aan de orde:
De cursus is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over ontbrekende gegevens in een onderzoek. Bijvoorbeeld omdat er ontbrekende gegevens in uw eigen onderzoek aanwezig zijn en u begint met de analyse van deze gegevens, of als u wilt leren hoe u artikelen of onderzoeksvoorstellen kunt beoordelen waarbij ontbrekende gegevens een rol spelen. Het is daarnaast ook belangrijk om de invloed van ontbrekende gegevens op praktijkgerelateerd onderzoek te kunnen beoordelen.
De volgende begrippen worden als bekend verondersteld aan het begin van de cursus:
– Kennis van basis statistische tests als t-tests en regressieanalyses.
– Kennis van enkele basale SPSS-commando’s.
Kennis van R(Studio) is geen vereiste.
Het lesmateriaal (o.a. presentaties, opdrachten en antwoordsleutels) voor deze cursus is beschikbaar op Canvas, onze digitale leeromgeving. De documenten blijven minimaal één jaar beschikbaar op Canvas.
Het meenemen van een laptop naar de cursus is dus noodzakelijk om het lesmateriaal in te zien.
U heeft de volgende software nodig op uw laptop nodig voor het volgen van de computerpractica:
1. SPSS; indien u geen SPSS op uw laptop heeft kunt u via Surfspot SPSS aanschaffen tegen een zeer redelijke prijs. Als u SPSS niet wilt aanschaffen kan u eventueel gebruik maken van de proefversie die IBM beschikbaar stelt. Zie hiervoor de website van IBM: SPSS Software | IBM
2. R en R Studio: deze software kunt u zelf downloaden via de website: https://cran.r-project.org/
Introduction in R (bookdown.org):https://bookdown.org/introrbook/intro2r/
en
Missing data: https://bookdown.org/mwheymans/BookMI/
Deelnemers die deze cursus volgen als onderdeel van de Masteropleiding Epidemiologie ronden de cursus altijd af met een tentamen.
Deelnemers die deze cursus als een afzonderlijke cursus volgen kunnen facultatief de cursus afsluiten met een tentamen. De kosten bedragen in dit geval €160,- per tentamen of hertentamen.
Alleen wanneer de cursus met een voldoende resultaat bij het tentamen wordt afgerond worden de studiepunten (EC’s) toegekend en een tentamenverklaring uitgereikt.
Een verklaring van deelname wordt aan iedereen uitgereikt die minimaal 80% aanwezig is geweest. Op de verklaring van deelname worden alleen contacturen vermeld.
Voor deelname aan het tentamen moet zich men altijd aanmelden. Zie voor informatie en aanmelding: Tentamens
Deze cursus is geaccrediteerd voor:
De cursus Missing data is geaccrediteerd voor 15 uren.
Om in aanmerking te komen voor de accreditatie-uren van deze cursus dient u de gehele cursus aanwezig te zijn geweest.
N.B. Met ingang van 1-1-2020 kan aan een arts die deelneemt aan verschillende cursussen van EpidM, maximaal 40 uren/punten per jaar worden toegekend.Deze nieuwe regeling is door het AccreditatieOverleg van de KNMG op 16 oktober 2019 bepaald. Voor meer informatie verwijzen wij naar de KNMG: https://www.knmg.nl/opleiding-herregistratie-carriere/aban.htm
Epidemiologie en Data Science, Amsterdam UMC
TNO