Meetinstrumenten zijn nodig bij diagnostiek, bepalen van de gezondheidstoestand, prognostiek en bij de evaluatie van de effecten van behandelingen. Meetinstrumenten kunnen gebaseerd zijn op lichamelijk onderzoek, zelfrapportage (vragenlijsten), functietesten, laboratoriumbevindingen, beeldvormende technieken e.d. Elke onderzoeker in de gezondheidszorg maakt in zijn onderzoek gebruik van één of meer van deze meetinstrumenten. Vaak moet een onderzoeker zelf een keuze maken uit beschikbare meetinstrumenten. En soms is het zo dat er nog geen (goede) meetinstrumenten zijn op een bepaald gebied, en dat de onderzoeker er zelf één moet ontwikkelen.

Deze cursus gaat over de evaluatie van de kwaliteit van meetinstrumenten en evaluatie van de kwaliteit van klinimetrische studies. Grote nadruk wordt gelegd op “wat men wil meten”. Verschillende meettheorieën komen aan de orde, zoals klassieke test theorie (CTT) en item response theorie (IRT). In geval van multidimensionale constructen en multi-item instrumenten zijn factor analyse, subschalen, scoringssystemen en interne consistentie van belang. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de diverse meeteigenschappen, zoals betrouwbaarheid, validiteit en responsiviteit. Daarbij wordt niet alleen ingegaan op hoe diverse parameters berekend en geïnterpreteerd moeten worden, maar ook de opzet van klinimetrische studies en hoe men de kwaliteit van klinimetrische studies bepaalt komen aan de orde.

Cursusopzet

Lezingen worden afgewisseld met werkgroepen waarin de studenten de stof bediscussiëren en oefenen met het bepalen en beoordelen van meeteigenschappen. Daarnaast is er een computerpracticum over het berekenen en interpreteren van parameters van betrouwbaarheid en meetfouten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van SPSS.

1. De student kan de benodigde stappen voor de evaluatie van meetinstrumenten beschrijven en hierbij:
   a. een construct exact definiëren en dit plaatsen in een conceptueel model;
   b. het verschil tussen reflectieve en formatieve meetmodellen uitleggen;
   c. de basisprincipes beschrijven van kwalitatieve onderzoeksmethoden die worden gebruikt bij de ontwikkeling van instrumenten;
   d. het doel en de wijze van pilot studies en veldonderzoeken (field-studies) beschrijven.
2. De student kan de terminologie en definities beschrijven van alle meeteigenschappen en hoe deze gerelateerd zijn (COSMIN taxonomie).
3. De student kan reflecteren op de belangrijkste ontwerpeisen voor studies over meeteigenschappen.
4. De student kan de meest geschikte statistische methoden beschrijven voor het evalueren van meeteigenschappen.
5. De student is in staat om de volgende statistische parameters te berekenen: Intraclass Correlation Coefficiënten, Standard Error of Measurement (SEM), Smallest Detectable Change (SDC) en Minimal Important Change.
6. De student is in staat om veranderscores te interpreteren gebruik makend van de begrippen Minimal Important Change (MIC) en Smallest Detectable Change (SDC).
7. De student kan de basisprincipes van confirmatieve factoranalyse uitleggen en aangeven waarom dit de voorkeur heeft boven exploratieve factoranalyse. De student is in staat om fit-parameters voor confirmatieve factoranalyse te interpreteren. De student kan de basisprincipes van Item Response Theory en de vereiste aannames (assumpties) uitleggen; kan uitleggen wat bedoeld wordt met differential item functioning en kan methoden noemen om differential item functioning te beoordelen.

Doelgroep

De cursus is bestemd voor onderzoekers en assistenten in opleiding, die geconfronteerd (zullen) worden met de problematiek van het ontwikkelen en evalueren van meetinstrumenten.

Ingangseisen

Er zijn geen specifieke ingangseisen voor deze cursus.

Het lesmateriaal (o.a. presentaties, opdrachten en antwoordsleutels) voor deze cursus is beschikbaar op Canvas, onze digitale leeromgeving. De documenten blijven minimaal één jaar beschikbaar op Canvas. Het meenemen van een laptop naar de cursus is dus noodzakelijk om het lesmateriaal in te zien.

U heeft de volgende software nodig op uw laptop nodig voor het volgen van het computerpracticum: SPSS

SPSS– indien u geen SPSS op uw laptop heeft, kunt u gebruik maken van de gratis proefversie (30 dagen) van IBM: zie SPSS Software | IBM. Het is ook mogelijk om SPSS via Surfspot aan te schaffen.

Literatuur

Bij de cursus wordt het volgende boek gebruikt:

Vet HCW de, Terwee CB, Mokkink LB, Knol DL. Measurement in Medicine. Cambridge: Cambridge University Press, 2011. ISBN: 9780521133852.

Deelnemers die deze cursus volgen als onderdeel van de Masteropleiding Epidemiologie ronden de cursus altijd af met een tentamen.

Deelnemers die deze cursus als een afzonderlijke cursus volgen kunnen facultatief de cursus afsluiten met een tentamen. De kosten bedragen in dit geval €160,- per tentamen of hertentamen.

Alleen wanneer de cursus met een voldoende resultaat bij het tentamen wordt afgerond worden de studiepunten (EC’s) toegekend en een tentamenverklaring uitgereikt.

Een verklaring van deelname wordt aan iedereen uitgereikt die minimaal 80% aanwezig is geweest. Op de verklaring van deelname worden alleen contacturen vermeld.

Voor deelname aan het tentamen moet zich men altijd aanmelden. Zie voor informatie en aanmelding: Tentamens

Deze cursus is geaccrediteerd voor:

• Cluster 1: huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, artsen verstandelijk gehandicapten
• Cluster 2: medisch specialisten
• Cluster 3: sociaal geneeskundigen, bedrijfsartsen, verzekeringsartsen, artsen maatschappij en gezondheid

Deze cursus is geaccrediteerd voor: De cursus ‘Klinimetrie: het ontwikkelen en evalueren van meetinstrumenten’ (V40) is geaccrediteerd voor 17 uren.

Om in aanmerking te komen voor de accreditatie-uren van deze cursus dient u de gehele cursus aanwezig te zijn geweest.

N.B. Met ingang van 1-1-2020 kan aan een arts die deelneemt aan verschillende cursussen van EpidM, maximaal 40 uren/punten per jaar worden toegekend.Deze nieuwe regeling is door het AccreditatieOverleg van de KNMG op 16 oktober 2019 bepaald. Voor meer informatie verwijzen wij naar de KNMG. https://www.knmg.nl/opleiding-herregistratie-carriere/aban.htm